Mogelijke gevolgen stress
Wat kan er gebeuren wanneer een stress response te lang blijft duren?
In geval van lichamelijk gevaar vormen een tijdelijke toename van energierijke bestanddelen in de bloedbaan, een bloeddrukstijging en versnelde hartslag een gepaste fysiologische reactie.
Bij blijvende psychische stress kan een verhoging van energierijke bestanddelen (vooral suiker en vet) in suikerziekte en hypercholesterolemie uitmonden. Wanneer er dan door versnelde hartslag (turbulenties in de vaten) en hoge bloeddruk schade aan de bloedvaten ontstaat, kunnen deze stoffen zich vastzetten aan de wand en zo vaatwandverkalking uitlokken.
Het immuunsysteem wordt gestimuleerd bij gevaar, maar faalt bij langdurige stress zodat de kans op infectieziektes duidelijk groter wordt. Er zijn echter geen wetenschappelijke argumenten om te beweren dat langdurige stress de kans op kanker verhoogt.
Gevaar scherpt onze waakzaamheid aan, bevordert het geheugen en stimuleert het denken; maar blijvende stress lokt daarentegen geheugenstoornissen uit en verhindert het vormen van neuronale netwerken en de geboorte van nieuwe hersencellen (Ja, in tegenstelling tot wat men vroeger dacht, ontstaan er levenslang nieuwe hersencellen!). Meer en meer onderzoek suggereert dat chronische stress ook kan bijdragen tot angststoornissen, depressie en verslavingsproblematiek.
Vertering vraagt veel energie, het tijdelijk stopzetten van deze processen is dus zinvol in tijden van groot gevaar: verteer morgen maar… als je nog leeft. Wanneer het gevaar om opgegeten te worden echter niet zo groot is (in de meeste westerse landen lijkt dit zo te zijn), dan is het niet zo verstandig om bij iedere tegenkanting de spijsvertering “on hold” te zetten. Dit is het mechanisme waardoor de ratten van Selye maagzweren kregen. Verder vergroot het risico op zwaarlijvigheid door meer te eten in een poging om zich beter te voelen, door gebrek aan slaap en door minder lichaamsbeweging.
De onderdrukking van energie vretende groei- en herstelprocessen is nuttig bij acute stress, maar bij langdurige stress kan dat leiden tot psychogene groeivertragingen bij kinderen, wegkwijnen van spieren en ontkalking van botten bij volwassenen.
Seks en voortplanting zijn niet prioritair wanneer je achterna gezeten wordt door een hongerig roofdier. Chronische stress kan echter cyclusstoornissen bij vrouwen (onregelmatige, langere en langere maandstonden tot de menstruatie zelfs volledig achterwege blijft) en daling van de testosteron bij mannen uitlokken.
Al deze symptomen worden gestuurd door een hyperactief orthosympatische zenuwstelsel.
Hoe kan men dit hyperactief orthosympatisch zenuwstelsel kalmeren? Enkele tips!